Phân biệt tỳ hưu Ruby thật giả

Thật có lỗi với quý độc giả khi tôi chỉ chia sẻ về “5 cách nhanh chóng và dễ dàng để phân biệt Tỳ Hưu Ruby giả” mà không nói rõ về sự khác biệt giữa Ruby tự nhiên và nhân tạo. Rõ ràng, chúng rất khác nhau nhưng thực tế không phải ai cũng muốn nói cho bạn biết.

Tôi cá là bạn đã nghe người ta truyền tai nhau về loại Ruby vô cùng quý và hiếm có màu đỏ huyết bồ câu, trong vắt. Tất nhiên, vì quý hiếm nên giá của chúng cũng khá cao, khoảng trên 600 USD/Carat. Với cái giá cao ngất như thế, đòi hỏi sản phẩm phải hoàn mĩ đến từng milimet. Nếu có một đường vân rạn, một vết nứt nhỏ hay xước thì dù phôi đá Tỳ Hưu Ruby có đẹp, có trong đến mấy cũng bị mất đi phần lớn giá trị. Bởi vậy, điều duy nhất mà một chủ xưởng đá làm ngay lúc đó chính là giảm giá thành xuống chỉ còn vài trăm USD cho một bức Tỳ Hưu Ruby. Đương nhiên, chẳng ai muốn giảm giá cả, anh ta sẽ tìm mọi cách để khiến những vết sẹo tự nhiên của viên đá Ruby thô trở nên đẹp hơn, hoàn mỹ hơn trong mắt người dùng. Vậy là ngành xử lý đá quý được ra đời.

Bạn biết không, chiếm đến khoảng 93% Ruby thô khi khai thác ở các mỏ có chất lượng chưa cao. Chúng sần sùi hệt như một cây súp lơ, bao phủ xung quanh là các tạp chất. Nếu tinh thể Ruby nào có chứa chủ yếu là Crom sẽ cho ra những bức Tỳ Hưu có màu ánh hồng. Nếu lẫn thêm sắt hoặc titan thì chúng sẽ có màu tím, ánh lam hoặc tím/lam. Chứa càng nhiều nguyên tố sắt thì viên Ruby sẽ càng xỉn và nghiêng về sắc nâu. Chắc chắn, không thể cứ đem về các xưởng để tạc được, bắt buộc phải xử lý bằng nhiều cách khác nhau. Chẳng hạn như rửa sạch và bóc các tạp chất bám xung quanh, chiếu tia bức xạ nhằm hủy bỏ tạp chất, nung trong môi trường oxy hóa, môi trường khử, đốt cải thiện độ trong hay đắp thủy tinh ở các bề mắt bị rạn xước….Công nghệ xử lý trên được áp dụng ở hầu khắp các nước có ngành công nghiệp đá quý phát triển mạnh như Thái Lan, Nhật Bản, Mỹ….Về cơ bản, rất khó qua mắt các chuyên viên hay trung tâm giám định đá quý. Chỉ cần tiến hành soi dưới kính hiển vi phân cực, máy chuyên dụng…sẽ xác định được đầy đủ thông tin về loại đá đó, đã xử lý hay đá tự nhiên, kích thước, hình dạng, khối lượng….Phiếu và vỉ kiểm định sẽ là bằng chứng chứng mình Tỳ Hưu Ruby tự nhiên hay đã qua xử lý nhiệt. Tuy nhiên, yếu tố cốt lõi đến giá trị của chúng chính là thái độ của chúng ta như thế nào?

Đối với cá nhân tôi từng công tác trong ngành đá và theo giới chuyên môn thì xử lý các tạp chất củaTỳ Hưu Ruby là một việc nên làm. Việc xử lý Ruby nhiễm nhiều tạp chất chỉ làm thay đổi hóa trị (tính chất) cũng như sự phân bố các nguyên tố tạo màu sắc trong Corindon, từ đó tạo thay đổi phần nào màu sắc viên đá. Vì vậy, các cách xử lý trên hoàn toàn đảm bảo chất đá tự nhiên, không chỉ khiến chúng đẹp hơn mà còn nâng cao đáng kể chất lượng của viên đá. Bởi trong quá trình xử lý không có thứ gì được cho thêm hay lấy đi khỏi viên đá cả. Hơn nữa, màu của Tỳ Hưu Ruby xử lý nhiệt hoàn toàn ổn định và bền vững theo thời gian. Theo Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Khôi – ĐH Khoa học tự nhiên Hà Nội, công nghệ xử lý dưới nhiệt độ cao trong môi trường thích hợp (khử hoặc oxy) dần được áp dụng ở các mỏ khai thác đá ở Lục Yên, Tân Hương (Yên Bái), nhóm nghiên cứu vẫn đang tiếp tục nghiên cứu trên các mỏ Sapphire ở Đăk Nông, Eaka, Ngọc Yêu….đồng thời xây dựng thêm các công trình công nghệ khác.

Khác hẳn với loại đá tự nhiên được xử lý bề mặt vẫn giữ nguyên giá trị và năng lượng là loại xử lý bắn màu hay nhuộm màu. Những người trong ngành đá hay gọi chung là giới đá rất dị ứng với loại này. Tuy ở Việt Nam không phổ biến bằng Ấn Độ nhưng bạn cũng nên nắm được những dấu hiệu nhận dạng cơ bản bởi không hề khó để nhận ra, chỉ cần quan sát kĩ và tư duy logic một chút là được. Nếu là Ruby nhuộm có màu sắc bất thường như trông khá tươi như đỏ cờ, màu sắc đồng đều. Sắc đá rất đậm trên bề mặt chứ không hẳn đậm từ trong ra, trừ Thạch Anh xanh, Thạch Anh hồng… vì bản thân các thớ đá này khá đồng màu, phổ biến trong tự nhiên nên hiếm khi làm giả. Để ý kĩ tại các khe nứt thường thấy màu đậm hơn các vùng khác do quá trình nhuộm khiến màu bị len vào. Khi dùng nước rửa móng tay chà nhẹ bề mặt sẽ thấy màu nhuộm bị trôi ra.

Trên đây là một vài bí mật về Tỳ Hưu Ruby tự nhiên và xử lý mà hiếm thấy tài liệu nào để công khai. Mong rằng những thông tin hữu ích này phía trên đã phần nào giúp bạn hiểu hơn về thế giới đá quý nói chung và Tỳ Hưu Ruby nói riêng. Chúc bạn sớm thỉnh được bức Tỳ Hưu Ruby ưng ý nhất.